Son yıllarda restoran şirketleri yöneticileri büyümeyle beraber ilgi çekebilmek için halka arz yolunu tercih ederek ciddi boyutta büyümeler sağlamışlardır. Besfin olarak ABD'de halka arz olmuş Restoran Zincirlerinin değerleme metriklerini inceledik.
Halka arz şirketler için kaynak yaratma, şeffaflık sağlama, kurumsallaşma ve daha birçok sebep nedeniyle önemli bir stratejik tercih olarak değerlendirilmektedir. Son dönemde halka arzı tercih eden önemli bir iş kolunun restoran şirketleri olduğu gözlemlenmektedir.
Özellikle ABD merkezli şirketlerin halka arz süreçleri gazetelerin ekonomi ve finans sayfalarını bir hayli meşgul etmiş, halka arz hikâyelerinden bazıları karşımıza adet birer başarı hikâyesi olarak çıkmıştır. Türkiye’de ise bu konuda önemli bir boşluğun varlığından söz etmek mümkündür. Ülkemizde halka arz olmuş şirket sayısının genel olarak azlığının ve restoran zinciri yöneticilerinin halka arzı henüz bir ihtiyaç olarak değerlendirmemesi bu durumun başlıca sebepleri olarak gösterilebilir.
Halka Arz Edilmiş Amerikan Restoranları ve Restoran Zincirleri
Son yıllarda yavaşlayan küresel ekonomi ve krizden yavaşça kurtulmaya çalışan küresel piyasa koşullarına rağmen restoran firmaları ciddi büyüme rakamları yakalayarak yatırımcıların dikkatini üzerine çekmektedir. Bu durumda ise restoran şirketleri yöneticileri yaratılacak kaynakla borçlarını azaltma/kapama, restoran sayılarını ve bulundukları pazar sayısını artırma ve en önemlisi medyanın ilgisini çekmenin ortak paydası olan halka arz yolunu tercih etmektedirler.
Finans dünyasında sıklıkla başvurulan çarpan analizi yöntemine göre ortalama EBIT, EBITDA ve ciro çarpanları kullanılarak şirket değeri hesaplanabilir.
Piyasa Değeri en yüksek 20 işletme arasından Şirket Değeri’nin EBITDA ve Satışlara göre oranı Ortalamanın üstünde olan restoran işletmelerine bakıldığında 10 tanesinin öne çıktığı görülmektedir. bu 10 işletme arasından 5’i Fast Food Restoran, 3’ü Fast Casual Restoran ve 2’sinin Casual Dining Restoran alanında faaliyet gösterdiği görülmektedir. Bu 10 işletme arasında karlılık konusunda öne çıkan restoranlar ise Casual Dining ve Fast Casual alanında faaliyet gösteren restoranlardır. Starbucks kahve dükkânları zinciri olmasına karşın Fast Food Restoran kategorisinde değerlendirilmiş ve değerleme metrikleri konusunda ilk sıralarda bulunduğu görülmektedir.
12. sıradaki Shake Shack’in ortalamayı saptıran katsayılarını çıkararak oluşturduğumuz yukarıdaki tabloya göre halka açık ilk 20 ABD merkezli restoran şirketinin ortalama satışlar katsayısı 3,04x, EBITDA katsayısı ise 15,80x olarak hesaplanmaktadır. Örneğin, "Restoran1” isimli bir kurgu Türk restoran şirketinin 100 milyon TL cirosunun olduğunu varsayarsak, yukarıdaki ortalama şirket değeri / satışlar çarpanına göre bu şirketin şirket değeri 304 milyon TL olarak hesaplanabilir. Bu şirketin EBITDA figürünü ise 10 milyon TL olarak varsayıp hesaplamayı şirket değeri / EBITDA çarpanına göre yaptığımızda ise şirket değeri 158 milyon TL olarak karşımıza çıkmaktadır. Piyasa değeri ise yukarıda hesaplanan şirket değerlerinden şirketin net borcunun düşülmesiyle hesaplanan değerdir.
Özetle, Türk bir restoran şirketinin halka arz edilmesi hem piyasalar, hem yatırımcılar, hem şirket yetkilileri, hem de yerli ve yabancı rakip restoran şirketleri için çok önemli bir gelişme olacaktır. Bir Türk restoran şirketinin ve yaratacağı Türk restoran markasının halka arzının ülkemiz için yararlı bir adım olacağı düşünülmektedir.
Çalışmanın tamamına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz.
<a href="https://ccd541bd-cf1e-4281-a777-e8f6d77a09f6.usrfiles.com/ugd/ccd541_4df12eb1f99444088837b2a9e605f2fa.pdf" >Dosya için tıkla </a>